• Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren dört ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir.

• COVID-19 nedeniyle işyerinde üretimin durması veya önemli ölçüde azalması, telafi çalışması bakımından geçerli bir neden olarak kabul edilecektir. Salgın tehlikesi süresince çalışanlarına ücretli izin kullandıran veya çalışanların çalışma süresini önemli ölçüde azaltan işverenler, tehlikenin ortadan kalkmasını takiben işyerinde telafi çalışması yapabilir. ‘’Buna karşılık işveren tarafından, çalışanlarına ücretsiz izin kullandıran veya kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanılan dönemlere ilişkin telafi çalışması yaptırılamaz.’’

Telafi çalışmasının uygulanmasında aşağıdaki hususlara dikkat edilecektir;

1-) Telafi çalışması tarafların anlaşmasına veya işçinin onayına bağlı değildir. Telafi çalışma bakımından karar verme ve uygulama yetkisi işverene aittir.

2-) İşverenin, telafi çalışmasının hangi nedenle yapılacağını açık bir şekilde belirtmesi ve hangi tarihte çalışmaya başlanacağını işçiye bildirmesi gerekmektedir.

3-) COVID-19 sebebiyle yapılacak telafi çalışmaları Cumhurbaşkanı tarafından iki aydan dört aya çıkartılmıştır.

4-) İşyerinde telafi çalışması yapılabilmesi için işçilerin az çalışması veya hiç çalışmaması nedeniyle işveren tarafından işçilerin ücretinde kesinti yapılmamış, telafi edilecek döneme ilişkin işçilerin yasal haklarının tam olarak ödenmiş olması gerekmektedir.

5-) Telafi çalışması sebebiyle günlük çalışma süresinin üzerinde çalışan işçiler, bu çalışmaları sebebiyle fazla mesai ücreti talep edemezler. Telafi çalışması fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz. Tatil edilen veya az çalışılan döneme ait ücretlerin işçilere tam ödenmiş olması sebebiyle, telafi çalışması için ayrıca bir ücret ödenmeyecektir.

6-) Telafi çalışması günlük en çok çalışma süresi olan 11 saati aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz. Örneğin; haftanın 5 günü günde 9 saat çalışılan bir işyerinde günde en fazla 2 saat telafi çalışması yapılabilecektir.

7-) İşveren, işçiye tatil günlerinde telafi çalışması yaptıramaz. Örneğin; hafta tatili cumartesi günü olan işyerinde cumartesi günü telafi çalışması yapılması mümkün değildir.

😎 İşçinin talebi ile kendisine Kanun’da veya iş sözleşmesinde öngörülen yasal izinler dışında izin verilmesi halinde, işçiye çalışmadığı süreler için telafi çalışması yaptırılması mümkündür. Örneğin; kendisini COVID-19 sebebiyle izolasyona almak isteyen ve bu amaçla kendisine yıllık ücretli izin dışında izin verilen işçiye, işveren işçinin çalışmadığı sürelerin telafisi için telafi çalışması yaptırabilecektir.

4857 sayılı İş Kanunu Denkleştirme Uygulaması:

• Ülkenin genel yararları yahut işin niteliği veya üretimin artırılması gibi nedenlerle fazla çalışma yapılabilir. Fazla çalışma, Kanunda yazılı koşullar çerçevesinde, haftalık kırk beş saati aşan çalışmalardır. 63’üncü madde hükmüne göre ‘’denkleştirme esasının’’ uygulandığı hallerde, işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık iş süresini aşmamak koşulu ile, bazı haftalarda toplam kırk beş saati aşsa dahi bu çalışmalar fazla çalışma sayılmaz.
• Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir. Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırk beş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırk beş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır.
• Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmi beş yükseltilmesiyle ödenir. Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi isterse, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında bir saat on beş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.
• İşçi hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında, çalışma süreleri içinde ve ücretinde bir kesinti olmadan kullanır.
• Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda iki yüz yetmiş saatten fazla olamaz.