2019-yurt-ici-ve-yurt-disi-harcirah-tutarlari
ÖZET: 2019 yılında Bütçe Kanunu'na göre yurt içi harcırah tutarları bir önceki yıla göre değişmemiş, ancak maaş katsayıları değiştiği için maaş dilim tutarları değişmiştir.

1 OCAK 2019-30 HAZİRAN 2019 TARİHLERİ ARASINDA YURT İÇİ VE YURT DIŞI GELİR VERGİSİNDEN İSTİSNA HARCIRAH TUTARLARI

ÖZET: 2019 yılında Bütçe Kanunu'na göre yurt içi harcırah tutarları bir önceki yıla göre değişmemiş, ancak maaş katsayıları değiştiği için maaş dilim tutarları değişmiştir.
Yurt dışı harcırahlarına ilişkin olarak en son yayımlanan Kararname; 16 Şubat 2018 tarihli ve 30334 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 8/1/2018 tarihli ve 2018/11213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıdır. Henüz 2019 yılı için yeni bir Kararname yayımlanmadığından yürürlükte olan söz konusu Karara göre 1 Ocak 2019-30 Haziran 2019 dönemi vergiden istisna yurt dışı harcırah tutarlarına isabet eden brüt aylık tutarları hesaplanmıştır.

I- Vergiden istisna yurtiçi harcırah tutarları
Hazine ve Maliye Bakanlığı Mülga Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nün 8.1.2019 tarihli ve 27998389-010-06-02-87 sayılı yazısında aylık katsayısı (0,130597), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (2,044187), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise (0,041416) olarak belirlenmiştir.

Buna göre 31 Aralık 2018 tarihli ve 30642 sayılı Mükerrer Resmî Gazetede yayımlanan ve 1 Ocak 2019 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 2019 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu'nun (H) Cetvelinde yer alan 2019 yılı Harcırah Tutarları ile Gelir Vergisi Kanunu'nun 24/2'nci maddesi düzenlemesi ve 2019 yılı Ocak- Haziran dönemi memur maaş katsayıları dikkate alınarak 1 Ocak 2019-30 Haziran 2019 dönemi vergiden istisna yurt içi harcırah tutarları aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.

II-) Vergiden İstisna yurt dışı harcırah tutarları
Yurt dışı harcırahlarına ilişkin olarak en son yayımlanan Kararname;16 Şubat 2018 tarihli ve 30334 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 8/1/2018 tarihli ve 2018/11213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıdır. Henüz 2019 yılı için yeni bir Kararname yayımlanmadığından yürürlükte olan söz konusu Karara göre 1 Ocak 2019- 30 Haziran 2019 dönemi vergiden istisna yurt dışı harcırah tutarlarına isabet eden brüt aylık tutarları aşağıdaki gibi hesaplanmıştır.

1 Ocak 2019- 30 Haziran 2019 dönemi vergiden istisna yurtdışı harcırah tutarlarına isabet eden brüt aylık tutarları aşağıdaki gibidir.

III-) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne Yapılacak Yolculuklarda Gelir Vergisinden İstisna Harcırah Tutarları
2019 yılı için ilan edilen memur maaş katsayıları ile 16 Şubat 2018 tarihli ve 30334 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 8/1/2018 tarihli ve 2018/11213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenen KKTC harcırah tutarları dikkate alınarak 1 Ocak 2019- 30 Haziran 2019 dönemi vergiden istisna KKTC'ye yapılacak seyahatlerde vergiden istisna harcırah tutarlarına isabet eden brüt aylık tutarları aşağıdaki gibidir.

EK : Açıklama ve Hesaplamalar
Gelir Vergisi Kanunu'nun 24/2'nci maddesinde, 6245 sayılı Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından idare meclisi başkanı ve üyeleri ile denetçilerine, tasfiye memurlarına ve hizmet erbabına (Harcırah Kanunu'na tabi olsun olmasın her türlü sözleşmeli personel dahil) verilen gerçek yol giderlerinin tamamı ile yemek ve yatmak giderlerine karşılık verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki devlet memurlarına verilen gündelikleri veya devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşmayan kısmının gelir vergisinden istisna olduğu, aşan kısmın ise vergiye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 138 seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde de Harcırah Kanunu kapsamı dışında kalan müesseseler tarafından hizmet erbabına fiili yemek ve yatmak giderleri dışında gündelik de ödendiği takdirde bu gündeliklerin tamamının ücret olarak vergiye tabi tutulması gerektiği açıklanmıştır.

Harcırah Kanununun 33'üncü maddesinde yurtiçinde verilecek gündeliklerin miktarının her yıl bütçe kanunları ile tespit olunacağı, 34'üncü maddesinde de yurtdışı gündeliklerinin miktarı, gidilecek ülkeye, memur ve hizmetlilerin aylık veya ücret tutarları ile görevin mahiyetine göre, mali yıl itibariyle ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

31 Aralık 2018 tarihli ve 30642 sayılı Mükerrer Resmî Gazetede yayımlanan ve 1 Ocak 2019 tarihi itibariyle yürürlüğe giren 2019 yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanununun (H) Cetvelinde yer alan 2019 yılı Harcırah Tutarları aşağıdaki gibi belirlenmiştir.

Yurt İçinde Verilecek Gündelikler (Madde: 33)
A)

a) Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı ve Başbakan: 67.40

b) Anayasa Mahkemesi Başkanı, Genelkurmay Başkanı, Bakanlar,Milletvekilleri, Kuvvet Komutanları, Jandarma Genel Komutanı, Sahil Güvenlik Komutanı, Başbakanlık Müsteşarı, Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Sekreteri, Orgeneraller, Oramiraller, Yargıtay, Danıştay, Uyuşmazlık Mahkemesi ve Sayıştay Başkanları, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, Danıştay Başsavcısı, Diyanet İşleri ve Yükseköğretim Kurulu Başkanları: 61.50

B) Memur ve Hizmetlilerden;

a) Ek göstergesi 8000 ve daha yüksek olan kadrolarda bulunanlar (1): 51.60

b) Ek göstergesi 5800 (dahil) - 8000 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar: 48.15

c) Ek göstergesi 3000 (dahil) - 5800 (hariç) olan kadrolarda bulunanlar: 45.20

d) Aylık/kadro derecesi 1-4 olanlar: 39.85

e) Aylık/kadro derecesi 5-15 olanlar: 38.75

Arazi Üzerinde Çalışanlara Verilecek Tazminatlar (Madde 50)
50'nci Maddenin 1, 2, 3, 4 ve 5 inci Bentlerinde Yer Alan Personel:

a) Kadro derecesi 1-4 olanlar: 15.80

b) Kadro derecesi 5-15 olanlar: 15.25

Ayrıca yurt dışı seyahatler için geçerli harcırah tutarları ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne yapılacak yolculuklarda uygulanacak harcırahlar ise en son 16 Şubat 2018 tarihli ve 30334 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 8/1/2018 tarihli ve 2018/11213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir. Karar, 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yayımı tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. 2019 yılı yurtdışı harcırahlarına ilişkin bir düzenleme henüz yapılmamıştır.

A- Gelir Vergisinden İstisna Yurtiçi Harcırahlar

Kamu görevlilerinin 2018 ve 2019 yıllarında özlük haklarına ilişkin katsayılar, 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu hükümleri uyarınca, geçtiğimiz yıllarda 25.8.2017 tarihli ve 30165 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Kamu Görevlilerinin Geneline ve Hizmet Kollarına Yönelik Mali ve Sosyal Haklara İlişkin 2018 ve 2019 Yıllarını Kapsayan 4. Dönem Toplu Sözleşme ile Hazine ve Maliye Bakanlığı Mülga Bütçe ve Mali Kontrol Genel Müdürlüğü'nün 8.1.2019 tarihli ve 27998389-010-06-02-87 sayılı yazısı ile aylık katsayısı (0,130597), memuriyet taban aylığı göstergesine uygulanacak taban aylık katsayısı (2,044187), iş güçlüğü, iş riski, temininde güçlük ve mali sorumluluk zamlarının aylık tutarlara çevrilmesinde uygulanacak yan ödeme katsayısı ise (0,041416) olarak belirlenmiştir.

Devlet memurlarının aylıklarında meydana gelen bu değişiklik nedeniyle, yurt içi harcırahlara ilişkin ücret aralıkları da değişmiştir.

Buna göre 01/01/2019 -30/06 /2019 tarihleri arası geçerli olan ve gelir vergisinden istisna harcırah tutarları aşağıdaki gibi olmuştur.

B- Gelir Vergisinden İstisna Yurt Dışı Harcırahlar
6245 Sayılı Harcırah Kanunun 34'üncü maddesine istinaden 16 Şubat 2018 tarihli ve 30334 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 8/1/2018 tarihli ve 2018/11213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile memurlara ödenecek yurt dışı harcırah tutarları 1 Ocak 2018 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmiştir.

Buna göre; memur aylıklarının artırılmasından dolayı değişen ücret aralıkları dikkate alınmak suretiyle 01/01/2019 -30/06 /2019 tarihleri arası gelir vergisinden istisna olacak yurt dışı harcırah tutarları aşağıdaki gibi olmuştur.

01/01/2019-30/06/2019 tarihleri arası vergiden istisna edilecek yurt dışı gündelik tutarlarına karşılık gelen yukarıda belirtilen brüt aylık tutarlarının hesabında emsal alınan kadrolar aşağıdaki tabloda yer aldığı şekildedir.

C- Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne Yapılacak Yolculuklarda Verilecek Gündelikler Ve Gelir Vergisinden İstisna Harcırah Tutarları
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne sürekli veya geçici bir görevle gönderilenlerin, gidiş ve dönüşleri ile geçici görevlendirme süreleri için verilecek gündelik tutarları, en son 16 Şubat 2018 tarihli ve 30334 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 8/1/2018 tarihli ve 2018/11213 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile belirlenmiştir.

Buna göre; 01/01/2019-30/06/2019 tarihleri arası kararname eki cetvele göre vergiden istisna olarak verilebilecek gündelikler ile gündelik tutarlarının uygulanacağı brüt aylık seviyeleri aşağıdaki gibidir.

D- Gündeliklerin Vergilendirilmesinde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Gelir vergisinden istisna edilen gündelik uygulamasında aşağıdaki hususların göz önünde bulundurulması gerekmektedir:

30.06.1989 tarih ve 20211(Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan devlet memurları ve diğer kamu görevlilerine memuriyet taban aylığı ve kıdem aylığı ile ek tazminat ödenmesi ile ilgili 375 sayılı K.H.K'nin 20.05.1994 tarih ve 21939(Mükerrer) sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 527 sayılı K.H.K'nin 28'inci maddesi ile değişik 1'inci maddesinde; devlet memurlarına her bir hizmet yılı için 20 gösterge rakamı karşılığı kıdem aylığı ödeneceği; ancak 25 ve daha fazla hizmet yılını dolduranlar için gösterge rakamının 500 olarak uygulanacağı ve hizmet yılları itibariyle ödenecek kıdem aylığı miktarının devlet memurların göstergelerine 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 154 üncü maddesine göre tespit olunan katsayılar uygulanmak suretiyle belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

Kıdem aylığı (personelin hizmet yılı sayısı x 20 x aylık katsayısı) şeklinde hesaplanmakta olup, özel sektör çalışanının gelir vergisinden istisna harcırah tutarının belirlenmesi sırasında kişinin kıdemine göre hesaplanacak söz konusu tutarın yurtiçi, yurtdışı ve KKTC için yukarıdaki tablolarda yer alan brüt aylıklara ilave edilmesi suretiyle o personelin brüt aylık seviyesinin belirlenmesi ve buna göre gelir vergisinden istisna harcırah tutarının tespit edilmesi gerekmektedir. Kıdem aylığı, fiili hizmet süresi daha fazla olsa bile, en fazla 25 yıl için hesaplanacaktır. Örneğin 30 yıllık bir çalışanın gelir vergisinden istisna harcırah tutarının tespitinde yurt içi, yurt dışı ve KKTC için yukarıda belirlenen brüt aylık seviyelerine

25 X 20 X 0.10855= 54,28 TL ilave edilecektir.

Aylık ücret tutarlarına göre belirlenen gündelik tutarının vergiden istisna edilen tutarı aşmadığı durumlarda bu ödemelerden sadece damga vergisi kesintisi yapılması gerekmekte olup, istisna tutarı aşan gündelik ödendiği durumda ise aşan tutar, ücretlinin içinde bulunduğu gelir dilimine karşılık gelen vergi oranı ve damga vergisi dikkate alınarak brütleştirilmek suretiyle gelir vergisi kesintisine tabi tutulmalıdır.
Yurt dışı gündeliklerin TL cinsinden tahakkuku yapılırken, yabancı paranın T.C. Merkez Bankasınca ilan edilen döviz satış kurunun esas alınması gerekmektedir.
Devlet memurlarına yurt dışı seyahatin ilk 10 günü için verilen gündelik tutarı %50 zamlı olarak ödendiğinden, istisna harcırahın hesaplanması sırasında bu durumun da dikkate alınması gerekmektedir.
Birden fazla ülkeyi kapsayan seyahatlerde, her ülke için ilgili olduğu gündelik tutarı kalış süresiyle orantılı olarak hesaplanması gerekmektedir.
Devlet memurlarında da olduğu gibi yurt dışında yatacak yer için ödenen ve belgelendirilen giderlerin, vergiden istisna edilen gündelik tutarlarının %40'ını aşması halinde, aşan kısmın %70'i ayrıca vergiden istisna edilerek ödenebilmektedir.
Gündelik verilen personelin yurt içi ve yurt dışı seyahati ile ilgili yemek ve konaklama giderleri ayrıca belge karşılığında kendisine ödenmesi ve bu belgeler gider veya maliyet olarak dikkate alınması halinde ise ödenen gündelik tutarının tamamının brütleştirilerek ücret olarak vergi matrahına dahil edilerek vergi hesaplanması gerekmektedir.
Harcırahın 1/3'ü yatma, 2/3'ü de yemek giderlerine karşılık ödenmektedir.